اکثر ما آدم‌ها در زندگی خود با مسائلی مواجه می‌شویم که راحت نیستیم در مورد آن با هر کسی صحبت کنیم. خیلی وقت‌ها ترس از عجیب به نظر رسیدن، قضاوت شدن، سرزنش شدن، نصیحت شدن و درک نشدن باعث می‌شود که ما نتوانیم آزادانه از تجربیات، گذشته خود یا عقاید خود یا از دردهای عمیقی که تحمل کرده‌ایم صحبت کنیم. برای ه@مین نیاز داریم در فضایی امن با فردی که تجربه مواجه با چنین مسائلی را دارد گفت و گو کنیم و نگران چیزی نباشیم.
روان‌درمانی فردی چیست؟
روان‌درمانی مدخله‌ایی می‌باشد که مبتنی بر گفت‌و‌گوی هدفمند برای حل مسائلی است که ممکن است برای هر یک از ما پیش بیاید. در این فرایند، ما مسئله، مشکل یا خواسته‌ای را با خودمان به اتاق درمان می‌بریم و درمانگری که مهارت در روان‌درمانی دارد به ما کمک می‌کند تا بدانیم برای ما چه اتفاقی افتاده است که به اینجا رسیدیم و چه اتفاقاتی می‌تواند بیافتد که راحت‌تر بتوانیم مسائلی که برایمان پیش آمده را حل کنیم یا بهتر با آن‌ها مواجه شویم.
در فرایند روان‌درمانی فکرها، هیجانات و رفتارهای ما بررسی می‌شوند. همین طور گذشته ما و آینده‌ای که می‌خواهیم به آن برسیم مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد تا ببینیم با چه مسائلی ممکن است روبرو شویم و هر کدام از راه‌هایی که برای زندگی خود انتخاب می‌کنیم ممکن است ما را به کجا برساند.
انواع روان‌درمانی چه شکل‌هایی دارد؟
روان‌درمانی مدل‌های مختلفی دارد که ریشه آن‌ها در نظرورزی‌های نظریه‌پردازان مختلف هست. رویکرد‌هایی که این روزها کاربرد خیلی زیادی دارند رفتار درمانی شناختی، رفتار درمانی دیالکتیک، روان‌درمانی اگزیستانسیال، روان‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، روان‌درمانی مبتنی بر انتقال، روان‌درمانی مبتنی بر هیجان و … که هر کدام ازین روان‌درمانی ها برای مسائل خاصی می‌توانند مفید باشند.
طول جلسات روان‌درمانی به طور معمول از 40 دقیقه تا 120 دقیقه متغیر است. تعداد جلسات هفتگی یا ماهانه نیز بستگی به رویکرد روانشناس شما خواهد داشت که از یک جلسه در هفته تا سه جلسه متفاوت خواهد بود.
در روان‌درمانی مهم است که نوع مسئله ما با رویکرد روان‌درمانی که انتخاب می‌کنیم سازگاری داشته باشد. لزوما هر مدل روان‌درمانی برای هر مسئله‌ای مناسب نیست.
روان‌درمانی فقط به شکل فردی انجام نمی‌شود. روان‌درمانی گروهی، زوجین، خانواده‌ها مدل‌های متفاوتی هستند که همگی می‌توانند به بهبود وضعیت سلامت روان ما کمک کنند.
بعضی از روان‌درمانی ها کوتاه مدت‌تر و عمل‌گراتر هستند و برخی به ریشه‌های عمیق‌تر مسائل می‌پردازند و تحلیلی‌تر و طولانی‌مدت هستند.
چرا ما به روان‌درمانی احتیاج پیدا می‌کنیم؟
وقتی که ما دچار اختلال‌هایی مثل اضطراب، افسردگی، و مسائل مربوط به خواب، خوردن، مشکلات جنسی، هویتی، وسواس یا مسائلی مثل کم شدن اعتماد به نفس، عدم کنترل خشم، مشکلات ارتباطی و غیره می‌شویم و به تنهایی قادر به رفع و رجوع مسائل پیش آمده نیستیم و اطلاعات کافی در این مورد که چگونه این مشکلات به وجود آمدند و چطور ادامه پیدا کردند نداریم، روان‌درمانی می تواند در شناخت، فهم و حل این مسائل کارگشا باشد.
انسان به عنوان موجودی چندوجهی شناخته می‌شود. این ابعاد شامل مواردی همچون زمینه‌های زیستی، روانی، اجتماعی، معنوی هستند و وجود مشکل در هر کدام از این زمینه‌ها باعث افت عملکرد در دیگر زمینه‌ها و به وجود آمدن آسیب و اختلالات متعددی خواهد شد. در این میان، دانش و توانایی متخصصان سلامت روان می تواند برای ریشه یابی و حل مسائل در کوتاه‌ترین زمان و کمترین هزینه اثربخش باشد.
گاهی ممکن است فکر کنیم همه مسائل ما با روان‌درمانی حل می‌شود ولی با کمک روانشناس خود ممکن است به این موضوع پی ببریم که فقط ذهن و تجربه‌های ما نیست که برای ما دردسرساز شده و برخی مشکلات زیستی و جسمانی ممکن است در کیفیت زیست ما تاثیر منفی گذاشته باشند. مسائلی شبیه عملکرد غدد درون ریز، مشکلات قلبی عروقی، مشکلات سیستم ایمنی و غیره شامل این موارد هستند که نیاز به دارودرمانی و مراجعه به مختصصین مربوطه را اجتناب ناپذیر می‌کند. برخی از آسیب‌های روانشناختی زمینه‌های زیستی قوی دارند و بدون کمک دارودرمانی، درمان نتیجه‌بخشی نخواهیم داشت. فرایند درمان بعضی از این اختلالات مثل: اسکیزوفرنیا، اختلال دوقطبی، اختلالات وسواسی و پنیک بدون همراهی دارودرمانی اثربخش نخواهند بود.
دارودرمانی همراه روان‌درمانی
شواهد پژوهشی نشان می‌دهد که در موارد زیادی دارودرمانی همیشه جوابگو نیست و در موارد بسیاری هم مثل شرایطی که در بالا ذکر شد درمان دارویی جزو لاینفک درمان محسوب می‌شود. در پژوهشی منتشر شده در مجله‌ی انجمن داروی آمریکا پژوهشگران با مرور پژوهش‌های پیشین بر روی اثربخشی داروهای ضدافسردگی، متوجه شدند که داروهای ضدافسردگی هر چند برای افراد مبتلا با افسردگی شدید موثر بوده‌اند اما تاثیری بیشتر از دارونما بر روی مبتلایان به افسردگی متوسط یا خفیف نگذاشته‌اند. همچنین در فراتحلیلی منتشر شده در سال 2022، نظریه‌ی سروتونینی افسردگی – که گروهی از داروهای ضدافسردگی بر اساس آن ساخته شده‌اند – رد شده است.
از سوی دیگر، دارودرمانی مهارت‌های لازم برای کنارآمدن با مشکلات زندگی را به شما نمی‌دهد ولی شرایطی را فراهم می‌آورد که از جلسات روان‌درمانی استفاده بهتری داشته باشید. به همین دلیل، پس از قطع دارو، احتمال برگشت مشکلات وجود دارد و مهم است که در خلال مصرف دارو تکنیک‌هایی که در فرایند روان‌درمانی مانند؛ حل مسئله، تحمل پریشانی، تنظیم هیجان و راهبردهای مقابله‌ای موثر را به صورت جدی پیگیری کنید که پس از قطع مصرف دارو این راهبردها به شما کمک کند تا علائم مجددا بازنگردند و در صورت بازگشت با استفاده از این مهارت‌ها مشکلات کمتری را تجربه کنید.
[1] psychotherapy
